ชื่อ                        ด.ญ.สริตา  บุณยวิสาข์     

ระดับ                     ประถมศึกษาตอนปลาย

สถานศึกษา             โรงเรียนสุพรรณภูมิ

ชื่อผลงาน               แม่โพสพ เทพธิดาแห่งข้าว

ชื่อวรรณกรรม         นิทานคติพื้นบ้านเกี่ยวกับข้าว

 

 

 

บทวรรณกรรม

          ข้าวมาจากเทวดาผู้หญิงนามว่าโพสพ เป็นภรรยาของท้าวสักกะเทวราช พอหมดบุญในสวรรค์และต้องลงมาเกิดเป็นมนุษย์ แต่นางไม่ต้องการ นางต้องการอุทิศเนื้อหนัง มังสาของนางให้เป็นอาหารเพื่อมนุษย์ได้บริโภค นางจึงขอพรจากท้าวสักกะเทวราช ขอให้นางได้เกิดเป็นอาหารของมนุษย์เถิด อย่าให้นางมาเกิดเป็นมนุษย์อีก เพราะมนุษย์มีชีวิตอยู่อย่างลำบาก ไม่มีอาหารบริโภค

          เมื่อได้ประทานพรแล้วนางจึงลงมาในโลกมนุษย์ เป็นหญิงสาวสวยงาม เดินถือดอกปาริชาตจากสวรรค์เข้าไปหาพระฤาษีตาไฟที่นั่งหลับตาภาวนาอยู่ในป่าหิมพานต์ ปกติพระฤาษีตาไฟจะลืมตาปีละครั้งในฤดูดอกปาริชาตบาน ถ้าลืมตานอกฤดูกาลดวงตาจะไหม้สรรพสิ่งให้เป็นจุณไปหมด

          เมื่อพระฤาษีได้กลิ่นดอกปาริชาตจึงแปลกใจว่าทำไมจึงมีกลิ่นดอกปาริชาต ทั้งๆที่ยังไม่ถึงฤดู จึงลืมตาขึ้นไฟจากดวงตาไหม้นางเป็นจุณ พระฤาษีสงสัยจึงเอาน้ำรดนางตรงนั้น แล้วอธิษฐานให้นางคืนชีพ เมื่อนางคืนชีพจึงบอกความประสงค์แก่พระฤาษีแล้วร่างของนางก็กลายเป็นเมล็ดข้าว

 

 

แนวคิดและเหตุผล

 

          ที่หนูประทับใจ ซาบซึ้งใจมากสุดคือ ความรัก ความมีน้ำใจและการเสียสละอันยิ่งใหญ่ของโพสพ เทพธิดาแห่งข้าวที่ยอมสละตัวเองเพื่อช่วยให้มนุษย์พ้นจากความหิวโหยทุกข์ยาก ได้รับรู้ว่าชาวนาในวรรณคดียกย่องเคารพและกตัญญูต่อโพสพ ตั้งแต่เริ่มปลูกข้าวไปถึงการเกี่ยว โดยผ่านพิธีกรรมต่างๆ เช่น พิธีรับขวัญข้าว พิธีทำบุญคุณลาน พิธีเอาข้าวขึ้นยุ้ง เป็นต้น

          การทำนาสมัยก่อนยังแสดงให้เห็นถึงความรัก ความสามัคคี มีน้ำใจรักใคร่กลมเกลียวกัน จะเห็นได้จากการลงดำนาเกี่ยวข้าว ลงแขกนวดข้าว แล้วก็มีการร้องรำทำเพลงในระหว่างทำงานร่วมกัน ดูแล้วมีความสุขกว่าชวนนาสมัยนี้มากๆ

          นอกจากนี้วรรณกรรมเรื่องนี้สอนให้หนูรู้ว่าเหล่าเทวดาและนางฟ้าที่อยู่สุขสบายบนสวรรค์นั้นจะต้องสะสมบุญตอนที่เป็นมนุษย์เท่านั้น พออยู่บนสวรรค์ก็จะใช้บุญเก่าที่เคยสะสมไว้ เมื่อหมดบุญก็ต้องกลับมาเกิดเป็นมนุษย์ เพื่อทำความดีสะสมบุญอีก ดังนั้นถ้าใครทำความดีสะสมบุญไว้มากๆอย่างแม่โพสพคงจะเป็นนางฟ้าเทพธิดาแห่งข้าวตลอดไป ไม่ต้องเกิดมาเป็นมนุษย์